Τρίτη 20 Μαρτίου 2012

21 Μαρτίου 1973: ιστορική ανατροπή για τα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών

Μέσα στη Βουδαπέστη η Juve έγραψε μια από τις ενδοξότερες σελίδες του ιταλικού ποδοσφαίρου ανατρέποντας ένα 0-2 που είχε διαμορφωθεί μετά από 13'...
Βουδαπέστη, στις όχθες του Δούναβη, του ποταμού που χαρίζει στην πόλη μια νότα ρομαντισμού και πάθους, του ποταμού που ενέπνευσε το μεγάλο μαγυάρο ποιητή Petofi Sàndor. Ο ναός Matjias, η Βουλή, η Βιβλιοθήκη, η γέφυρα Margit και εκείνη των Αλυσίδων, οι σιωπηλοί λόφοι της Βούδας με το Βασιλικό Ανάκτορο, το όρος Gellert. Και εκεί, στη μέση του μεγάλου ποταμού, η νήσος Μαργαρίτα, το διαμάντι του Δούναβη, με τους υπέροχους κήπους της.
Η Juventus, που έχει να αντιμετωπίσει τη ρεβάνς των προημιτελικών του Κυπέλλου Πρωταθλητριών 1972-73, κατά της Ujpest Dosza, ομάδας της Βουδαπέστης, έχει το γενικό της επιτελείο στο "Grand’Hotel", στο βόρειο άκρο του νησιού, ένα ήσυχο μέρος που σε καλεί σε ηρεμία και περισυλλογή. Σε αυτή την ηρεμία οι bianconeri προετοιμάζουν ένα κατόρθωμα που δεν έχει πολλά προηγούμενα στην ιστορία τους και ούτε σε αυτή πολλών άλλων διάσημων ιταλικών συλλόγων, τουλάχιστον ως εκείνη τη στιγμή. Το 0-0 του πρώτου παιχνιδιού στο Torino, 14 βράδια πριν, δεν δίνει πολλές ελπίδες στα παιδιά του "Cesto" Vycpalek: εκείνη τη βραδιά η Juventus είχε παλέψει, περισσότερο με τους μύες παρά με το μυαλό χωρίς την απαραίτητη βοήθεια της τύχης.
Δεν επρόκειτο βέβαια για μια κρίση τεχνικού χαρακτήρα, υπήρχαν ψυχολογικοί λόγοι που συνδεόταν ευθέως με το άτυχο παιχνίδι της Εθνικής στην Κωνσταντινούπολη. Εκείνη τη μέρα ο Valcareggi, ομοσπονδιακός τεχνικός, είχε κρεμαστεί στους bianconeri για να κατακτήσει το ελευθέρας για τα τελικά του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος στη Γερμανία. Οι bianconeri είχαν απαντήσει με σοβαρότητα, ταπεινότητα, με συναίσθηση ότι μπορούσαν, με οποιοδήποτε τρόπο, να κατακτήσουν το στόχο. Η Εθνική είχε νικήσει χάρη σε ένα τέρμα του Anastasi και ο στόχος είχε επιτευχθεί. Επιστρέφοντας στην πατρίδα, οι azzurri της Juventus είχαν διαβάσει, ιδίως σε κάποιες εφημερίδες, ρεπορτάζ που ξεχείλιζαν αντιπάθεια και χλευασμό. Κάποιες κριτικές ήταν βαρύτατες, ανάμεσα στις γραμμές υπήρχε όλο το δηλητήριο που είχε προετοιμαστεί επιστημονικά για να χλευαστούν αυτά τα παιδιά που ήταν ένοχα γιατί νίκησαν χωρίς να προσφέρουν θέαμα, γιατί είχαν βάλει μόνον ένα γκολ χωρίς να ταπεινώσουν τους προλετάριους τούρκους ποδοσφαιριστές. Πολλοί bianconeri, νέοι και εύθικτοι, είχαν βιώσει κατά τρόπο παράλογο τις κριτικές. Το δεύτερο χτύπημα είχε έρθει από το αρνητικό αποτέλεσμα στο derby [1] και αυτή η ήττα είχε χειροτερέψει τη θέση στη βαθμολογία, αυξάνοντας τη διαφορά από την πρωτοπόρο Milan. [2]
Πάνω στο κύμα της αμφισβήτησης, η ομάδα είχε προσεγγίσει το πρώτο από τα δυο παιχνίδια με την Ujpest σε όχι καλή ψυχοφυσική κατάσταση. Όμως, με την έναρξη του παιχνιδιού είχε τιναχτεί το ελατήριο της περηφάνιας και για όλο, σχεδόν, το πρώτο μέρος οι bianconeri είχαν φτάσει πολύ κοντά στην επιτυχία. Αν είχαν μπει στα δίχτυα των μαγυάρων εκείνες οι δυο μπαλιές που με πολύ τύχη είχαν αποκρουστεί πάνω στη γραμμή, το ταξίδι στη Βουδαπέστη θα είχε γίνει σε σαφώς καλύτερες συνθήκες.
Ο τεχνικός των "viola", Imre Kovacs, επιδεικνύοντας μια πολύ μεγάλη σιγουριά μιλούσε για την έκβαση του παιχνιδιού με τη Juventus στους δημοσιογράφους προβάλλοντας τη θέση του ότι το αποτέλεσμα ήταν δεδομένο, το πολύ να είχε νόημα συζήτησης αν οι μαγυάροι θα έβαζαν τέσσερα ή πέντε γκολ στην υπέροχη νίκη τους: "όταν η Ujpest βρίσκει το δρόμο της", δήλωνε ο Kovacs, "δεν υπάρχει ομάδα στον κόσμο σε θέση να την αμφισβητήσει, ούτε η Εθνική Βραζιλίας ή η Γερμανία των Netzer και Beckenbauer"... Κατά τη διάρκεια της τελευταίας προπόνησης στο γήπεδο της Ujpest, κάτω από έναν παγωμένο αέρα, έρχεται η απάντηση του Vycpalek: "Καλύτερα έτσι !!! Στο πρώτο στραβοπάτημα, θα βρεθούν σε κρίση. Είναι αναπόφευκτο όταν το minestrone έχει ως καρύκευμα μόνο έπαρση και σιγουριά !!!"
Φτάνει η βραδιά του παιχνιδιού, 21 Μαρτίου 1973. Η Ujpest κατεβαίνει με: Szentmihalyi, Kolar, Duna III, Toth, Harsanyi, Horvath, Fazekas, Juhasz, Bene, Nagy, Zambo ενώ η Juventus έχει στο γήπεδο τους: Zoff, Spinosi, Longobucco, Furino, Morini, Salvadore, Causio, Cuccureddu, Anastasi, Capello, Altafini (Bettega απο το 76').
Το πρώτο στραβοπάτημα, δυστυχώς, το παθαίνει η ασπρόμαυρη ομάδα όταν ο δείκτης του ρολογιού δεν έχει προλάβει καν να κάνει ένα κύκλο ολόκληρο: εικοσιπέντε δευτερόλεπτα από το σφύριγμα της έναρξης του βέλγου διαιτητή Delcourt, ο Zoff είναι αναγκασμένος να μαζέψει τη μπάλα από τα δίχτυα του (το τέρμα είναι του Bene). Η κραυγή των τριών χιλιάδων πιστών bianconeri που είχαν φτάσει με κάθε μέσο στην ουγγρική πρωτεύουσα, πνίγεται μέσα στο λαιμό, οι σημαίες υποστέλλονται στα γρήγορα.
Η Juventus ορμάει στην αντεπίθεση, η Ujpest πάλι, στο γήπεδό της δεν παίζει όπως τριάντα χρόνια πριν οι ουγγρικές ομάδες, ακολουθεί ένα ποδόσφαιρο πιο ορθολογικό, συγκεκριμένο και μοντέρνο με τα μπακ να συμμετέχουν στην ανάπτυξη της ομάδας προχωρώντας από τα άκρα και κατεβάζοντας μπαλιές πολύτιμες για τη "δεξιά" σαϊτα του Bene ή το κεφάλι του Nagy και του Toth, που είναι πάντα ακριβείς στο ραντεβού τους, ακόμα και αν έρχονται από τα μετόπισθεν. Είναι ένας πυκνός ιστός αράχνης καμωμένος από πάσες σχεδόν αυτόματες, που διευκολύνονται από την εξαιρετική τεχνική κατάρτιση. Η Juventus υποφέρει αλλά δεν σκύβει δουλοπρεπώς το κεφάλι. Ο αντίπαλος σέντερ φορ Ferenc Bene (8 φορές πρώτος σκόρερ στο ουγγρικό πρωτάθλημα) δεν απολαμβάνει πλέον καμιά ελευθερία κινήσεων, ο Morini του έχει πάρει τα μέτρα, τον προλαβαίνει, τον σταματά, δεν τον αφήνει να πάρει ανάσα. O Longobucco εκπλήσσει ιταλούς και ούγγρους με τα ξεπετάγματα και τα άλματα. Ο Fazekas, με το πέρασμα των λεπτών καταλαβαίνει ότι οι δυσκολίες γι' αυτόν αυξάνουν. Ο Spinosi παλεύει σαν λιοντάρι πάνω στο Nagy, Furino, Capello και Cuccureddu διατρέχουν το γήπεδο προς κάθε κατεύθυνση, ελέχγουν κάθε αντίπαλο που παρουσιάζεται προς την περιοχή bianconera. Αλλά, παρ' όλα αυτά, στο 13' φτάνει η δεύτερη κατραπακιά: μια μπαλιά του Toth, που κατέβηκε από τα αριστερά, χτυπά πάνω στο Salvadore και περνά τη γραμμή του άουτ. Από το σημαιάκι του κόρνερ ο Bene δίνει στο Zambo, σέντρα όχι πολύ ψηλή, αποκρούει ένας αμυντικός juventino αλλά στη μπάλα ορμάει ο Toth, που είχε σταθεί στο άκρο της περιοχής: κοντρολάρει, φέρνει τη μπάλα στο δεξί και πυροβολεί προς την εστία. Η μπάλα χτυπά κάτω από το οριζόντιο δοκάρι και καταλήγει στα δίχτυα του Zoff.

Τρεις χιλιάδες juventini βλέπουν το Zoff να μαζεύει τη μπάλα από τα δίχτυα του δυο φορές μέσα στα πρώτα 13'...

Εκείνη τη στιγμή πολλοί tifosi juventini είδαν να εμφανίζεται το φάντασμα μιας εντυπωσιακής και αξέχαστης κατάρρευσης και στο μυαλό ξανάρθε το 0-7 στη Βιέννη, επίσης στις όχθες του Δούναβη [3]. Αλλά, απρόσμενα γίνεται το θαύμα. Οι bianconeri εξεγείρονται κατά της μοίρας. Κοιτάζονται καταπρόσωπο, οργανώνονται, αποφασίζουν να πεθάνουν από κούραση στο γήπεδο αλλά να σηκωθούν στα μάτια όλων των tifosi τους, εκείνων που στις παγωμένες εξέδρες του σταδίου ή με το αυτί κολλημένο στα ραδιοφωνάκια, παρακολουθούν την εξέλιξη εκείνου του δραματικού παιχνιδιού. Στις εξέδρες, δίπλα στο Janos Kadar, κάθεται ο Giampiero Boniperti -ίσως ακούγοντας τη φωνή του, η Juventus καταλαβαίνει ότι πρέπει να αποδείξει πως η πρωταθλήτρια Ιταλίας δεν είναι κατώτερη της πρωταθλήτριας Ουγγαρίας. Πρωταγωνιστές της ανατροπής είναι δυο, ο "Billy" Salvadore, ο capitano, και ο Josè Altafini, ο πρωταθλητής που στην μακριά του καριέρα έχει κερδίσει τα πάντα. Ο Salvadore στέκεται στο άκρο της περιοχής, απλώνει τα χέρια σαν να λέει: "από εδώ δεν περνάει κανένας". Ο Altafini χώνει το κεφάλι στους ώμους, ζητά από τους μυς τους τα ξεπετάγματα των νεανικών του χρόνων, βγάζει υπέροχες μπαλιές, τρέχει από εδώ και από εκεί αμείλικτος. Και στο μισάωρο του πρώτου ημιχρόνου ο Capello προλαβαίνει μια μπαλιά που ήταν να βγει πλάγιο και τη δίνει στον Anastasi που ορμάει μπροστά, σταματάει απότομα και βγάζει μια σέντρα προκλητική για έναν πρωταθλητή σαν τον Josè. Το άλμα είναι υπέροχο, ο βραζιλιάνος πετάγεται πιο ψηλά απ' όλους, και αλλάζει ελαφρά τη μπάλα προς τα αριστερά του εμβρόντητου μαγυάρου τερματοφύλακα: το παιχνίδι αλλάζει εντελώς πρόσωπο. Η Juventus συνειδητοποιεί ότι ψυχολογικά το χτύπημα ήταν βαρύ για τους αντιπάλους ενώ η Ujpest κατανοεί πως οι bianconeri έχουν στο χέρι τους εκείνη την ισοπαλία που θα τους έδινε την πρόκριση.
Είναι η Juventus, παρά τις προσπάθειες των "viola" του Kovacs, που παίρνει την πρωτοβουλία. Το κοινό, χωρίς να πιστεύει στα μάτια του, δεν μπορεί παρά να θαυμάσει έναν σπουδαίο Causio, έναν Cuccureddu που έχει μια ταχύτητα παραπάνω, έναν Capello που με δύναμη αναλαμβάβει τη διεύθυνση, έναν Furino που γίνεται αφεντικό της μεσαίας γραμμής. Μπροστά, δυο παίχτες άπιαστοι, Altafini και Anastasi, βέλη στα πλευρά της μαγυάρικης άμυνας που είναι πλέον φανερό ότι δυσκολεύεται. Στις αρχές της επανάληψης η Ujpest έχει μια στιγμή υπερηφάνειας αλλά η Juventus βγαίνει στην επίθεση, πετάει προς την αντίπαλη περιοχή σαν τον καλό καιρό της περασμένης σεζόν. Ο Altafini "καίει" στο σπριντ παιδιά δέκα χρόνια νεότερά του, ο Anastasi δημιουργεί τεράστιους χώρους, ο Causio ταπεινώνει με ντρίμπλες και τούνελ τους επηρμένους ανθρώπους του Kovacs. Αναπόφευκτα, φτάνει η ισοπαλία: είναι ο Causio αυτός που βγάζει μια μπαλιά για τον Capello που δίνει στον Anastasi. Ο "Pietruzzo" πετάγεται και πιάνει ένα σουτ που ξυρίζει το έδαφος. Το πόδι του Kolar σηκώνει τη μπάλα, ο Pietro μοιάζει με τίγρη, ορμάει με βουτιά και το δέρμα πετάει στην πλάτη του ούγγρου τερματοφύλακα (είναι το 56').
Εκεί, στο βάθος του τέρματος, βρίσκεται η πρόκριση της Juventus στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Είκοσι λεπτά μετά ο Altafini παραχωρεί τη θέση του στο Bettega. Η Ujpest αντιδρά οργισμένα, ορμάει προς το ασπρόμαυρο τέρμα αλλά χτυπά το κεφάλι της σε ένα ανθρώπινο τείχος: Morini, Salvadore, Spinosi, Longobucco, Furino, Capello, ένα αξεπέραστο φράγμα. Αλλά μια μπαλιά περνά, ένα σουτ δολοφονικό, γεμάτο κινδύνους: ο Zoff, τερματοφύλακας azzurro, πετάει, αγγίζει με το χέρι, βγάζει κόρνερ. Μετά, το τελικό σφύριγμα του Delcourt και ο θρίαμβος bianconero στη μέση του γηπέδου. Οι άνθρωποι του πάγκου έχουν δάκρια στα μάτια και αγκαλιάζουν τους συμπαίκτες τους που έφεραν σε πέρας αυτό το κατόρθωμα.
Βαθιά μέσα στη νύχτα, σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου, ο Boniperti και κάποιοι φίλοι ξαναζούν τη μαγική στιγμή της "Vecchia Signora", ήδη μιλάνε για τη Derby County. Το πώς θα καταλήξει είναι γνωστή ιστορία. Οι εγγλέζοι θα αποκλεισθούν χωρίς να μας βγει η ψυχή [4] και μετά ήρθε ο άτυχος τελικός στο Βελιγράδι κατά του αήττητου θωρηκτού του Johann Cruijff. Όμως, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι εκείνο το Κύπελλο Πρωταθλητριών 1972-73, υπήρξε μια ενθουσιώδης και συγκινητική καβαλαρία για να τη θυμόμαστε εκ των υστέρων παρά τον άτυχο επίλογο.

Τι έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής

TUTTOSPORT: H Juventus έγραψε μια από τις εξαιρετικότερες σελίδες της νεαρής της ιστορίας.
CORRIERE DELLO SPORT: Αυτό ήταν ένα από τα πιο συγκινητικά και ενθουσιώδη παιχνίδια που ζήσαμε ποτέ με μια ιταλική ομάδα στο εξωτερικό, στο Κύπελλο Πρωταθλητριών. (...) Η Juventus μπήκε από απόψε με προπέτεια ανάμεσα στις μεγαλύτερες αξίες του διεθνούς ποδοσφαίρου.
STAMPA SERA: Υποδεχτείτε τη με πολλά χειροκροτήματα αυτή τη Juventus. Τα αξίζει. (...) Μη μεταδίδοντας απευθείας, η TV χθες βράδυ χαράμισε χωρίς νόημα μια μεγάλη ευκαιρία, στέρησε τους ιταλούς φιλάθλους από τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν ένα σπουδαίο θέαμα και παρείχε ταυτόχρονα μια χείριστη υπηρεσία στο ποδόσφαιρο.
LA STAMPA: Με τρομερή ρωμαλεότητα, αυτή την απαραίτητη στο Κύπελλο, η Juventus πέρασε ένα γύρο που θα κρινόταν απαγορευτικός μετά από μόλις 13 λεπτά παιχνιδιού.
GAZZETTA DEL POPOLO: Είναι γιορτή απόψε, στη Βουδαπέστη, για τη Juventus που φτάνει στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Πάνω από δυο χιλιάδες ιταλοί τη σφίγγουν ιδεατά με μια αγκαλιά αγάπης, ευγνώμονες για το ποδοσφαιρικό θέαμα και το δείγμα περηφάνιας, ωριμότητας και ευθύνης που τους χάρισε. Και θα έπρεπε να αναρωτηθούμε, αν μας επιτρέπεται, ποιός άλλος θα σηκωνόταν από το βάραθρο του 0-2 εκτός έδρας μετά από μόλις δεκατρία λεπτά αγώνα. Τα κατάφερε η Juventus, κυρίως με το παιχνίδι της, με την τακτική ευφυϊα, με μια αργή και ακαταμάχητη αντίδραση που την οδήγησε σε μια κάτι παραπάνω από πανάξια επιτυχία και την έκανε απόψε έναν πανάξιο σημαιοφόρο του ιταλικού αθλητισμού.

[1] Τρεις μέρες πριν τον πρώτον προημιτελικό η Juventus είχε χάσει 2-0, ως γηπεδούχος μάλιστα, από το Torino (σε εκείνο το παιχνίδι είχε αποβληθεί και ο Causio). Το πρώτο από τα δυο γκολ το σημείωσε ο Pulici που στο τέλος της σεζόν αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ, μαζί με τον Rivera και τον Savoldi.
[2] Η Juve κέρδισε τελικά εκείνο το scudetto, το 15ο, την τελευταία αγωνιστική στην οποία έφτασε έχοντας 43 βαθμούς (μαζί με τη Lazio) έναντι 44 της Milan. H Milan έχασε 5-3 στη Verona, η Lazio έχασε 1-0 στη Napoli ενώ η Juve, που βρέθηκε να χάνει στο 29', ισοφάρισε με τον Altafini στο 61' και πήρε τη νίκη με 2-1, που την ανέβασε στους 45 βαθμούς και της έδωσε το πρωτάθλημα, με γκολ του Cuccureddu στο 87'... Εκείνη τη σεζόν ο Zoff πέτυχε το δικό του μοναδικό ρεκόρ: 903' χωρίς να δεχτεί γκολ.

H νίκη της Juve μέσα στη Roma που χάρισε το 15ο scudetto.

[3] Πρόκειται για το 7-0 με το οποίο η Juventus έχασε την 1η Οκτωβρίου 1958 στη φάση των "32" του Κυπέλλου Πρωταθλητριών από τη Wiener Sport Klub και, βέβαια, αποκλείστηκε (όποιος έχει κουράγιο μπορεί να δει εδώ πόσα γκολ γλυτώσαμε...).
[4] Στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών,
στις 11 Απριλίου 1973, η Juventus νίκησε τη Derby County της οποίας ο προπονητής ήταν βέβαιος για τη νίκη... Το πρώτο παιχνίδι παίχτηκε απόγευμα λόγω ενός τεχνικού προβλήματος με το φωτισμού του Comunale και έληξε 3-1: Altafini στο 27', ισοφάριση στο 29' από τον Hector, 2-1 από τον Causio στο 65' και 3-1 από τον Altafini στο 84'). Η πρόκριση στον τελικό κατοχυρώθηκε με έναν 0-0 στην Αγγλία στις 25 Απριλίου.

Πηγές: Il pallone racconta, MyJuve.it, JuWorld.net, "Juventus Record, campioni e imprese della Vecchia Signora" (επιμέλεια: Federica Furino, Paolo Rossi)

2 σχόλια:

eypalinos είπε...

Εξαιρετικό αφιέρωμα!! Συγχαρητηρια!! Το πρωτο ευρωπαϊκο παιχνιδι της Γιουβε που παρακολουθησα ηταν στον ημιτελικο με την Derby County, απο τις κορυφαιες ομαδες της Αγγλιας την περιοδο 1970-1976 και πρωταθλητρια τοτε 2 φορες.

Un Gobbo ad Atene είπε...

Τα συγχαρητήρια, eypaline, πάνε στο Pallone racconta που διαφύλαξε τη μνήμη μας: σαν πιτσιρίκι, εκείνο που θυμάμαι πιο έντονα ήταν την αγωνία στο ραδιοφωνάκι, την περηφάνια στο σχολείο την άλλη μέρα (ανάμεσα σε τόσους napoletani, laziali, romanisti, interisti, οι δυο juventini δεν πιανόμασταν) και μετά την απόλαυση όταν είδαμε το παιχνίδι. Όπως καταλαβαίνεις, την επόμενη του τελικού ακούσαμε όλα όσα μάθαμε ότι θα ακούμε μια ζωή...

P.S. Αφού το ξεκίνησες, γιατί δεν το προχωράς (το juvegloria)?